Grajjiet Mons. De Piro wrewna tajjeb li I-]ajja tal-bniedem hi b]al taqbida mieg]u nnifsu u ma' I-ambjent ta' madwaru. Hu fassal ideal g]al ]ajtu, u ttama g]ajnuna f'Alla ming]ajr qatt ma ntelaq biex stenna li I-affarijiet isiru we]idhom. Kien De Piro nnifsu li feta] it-triq u wittieha billi naddafha minn kull tfixkil li sata' jo]onqu. Fit-triq ta' ]ajtu, De Piro kien jaf sewwa fejn xtaq li jasal; imma ma kienx jaf minn fejn kien sejjer jg]addi u jekk kienx sejjer jasal. L-ideal kien `ar mill-bidunett. Hu ried jaqdi 'l Alla billi j]ejjilu bnedmin o]rajn li ja]dmu g]alih anki f'artijiet imbieg]da. Imma hu ma kienx jaf b'liema mezzi kien sejjer jil]aq dak l-ideal. Ma kienx jaf kienx jaqbel li jwaqqaf So`jeta' Reli[ju\a jew jg]aqqadx mieg]u I-kleru djo`esan. Ma kienx jaf jibdiex bit-tfal jew jinqediex b'dawk li di[a' kienu qassisin. G]alhekk, lil De Piro rajnieh b]al bniedem li hu nnifsu [arrab l-esperjenzi tal-]ajja. Hu qatt ma qata' qalbu minn xi]a[a qabel ma ppruvaha u l-esperjenza ta' ]ajtu wrietu we]idha li, b'dan jew b'dak il-mod, ma satax jimexxi. Imma hu ried jiggranfa ma' kull tarf biex jara fejn jista' jasal.

ll-''Hajja" tieg]u hi xhieda li Alla nebb]u biex iwaqqaf So`jeta'. Imma, meta sar `ert minn dan, l-ebda parir kuntrarju u lanqas it-tkasbir ta' dawk li ma fehmuhx ma kellhom il-]ila jre[[g]uh lura jew jaqtg]ulu qalbu. ls-superjuri nnifishom a``ettaw I-ideat tieg]u, mhux g]aliex kienu konvinti minnhom, imma g]aliex lil bniedem b]al dak ma ]assewx li kellhom je]duha mieg]u.

Lil Mons. De Piro, [ewh bosta mumenti ta' skora[[iment. Imma, bin-natural kalm tieg]u, hu g]araf jerfa' ]arstu dejjem 'ilfuq. Hu fittex dejjem I-a]jar toroq li setg]u jwasslu g]all-ideal. Kien ideal li baqa' ji``ara dejjem i\jed. Meta ma kienx fadallu i\jed dubji dwar jekk Alla redux iwaqqaf So`jeta, lilu da]lulu jew a]jar da]]Iulu ]sebijiet o]rajn. Lil De Piro webbluh biex ja]sibha sewwa dwar jekk riedx So`jeta' bil-voti jew sempli`ement sa`erdoti u fratelli li jg]ixu flimkien f']ajja komunitarja. Imma d-dubju fih innifsu g]al De Piro kien ifisser pass lura. Malli ried iwaqqaf So`jeta', hu mill-ewwel emmen li I-ulied spiritwali tieg]u kellhom jintrabtu bil-voti. Hu mill-bidunett ried li jag]mluhom g]allanqas f'g]amla privata. Imma d-dubju ta' I-Awtoritajiet ra[a' [ieblu quddiem mo]]u I-ideal fundamentali ta' ]ajtu. Jekk il-membri tas-So`jeta' jistg]u jid-dedikaw riu]hom a]jar g]all-]ajja missjunarja meta ma jag]mlux il-voti, De Piro kien sa]ansitra lest li ma jorbothomx bihom.

L-ideal missjunarju qatt ma ftiehem tajjeb tul il-]ajja tieg]u. ls-So`jeta' ta' San Pawl baqg]et `kejkna wisq biex tinfirex f'artijiet ta' missjoni. Ma se]]x lanqas il-]sieb tieg]u li huma jmorru fost emigranti maltin ]alli minn hemm jibqg]u jinfirxu f'artijiet o]rajn.

De Piro ttanta wkoll ghall-impossibbli. Hu ]olom li, ma' l-ewwel approvazzoni tag]ha, is-So`jeta' `kejkna tieg]u setg]et issir tiddependi direttament mill-Propaganda Fide. Imma `-`irkustanzi u d-diffikultajiet li bdew jin]olqu wa]da fuq o]ra kienu we]idhom b]al prova li \-\mien kien g]adu ma wasalx. lt-triq komuni hi li So`jeta' tag]mel \mien tiddependi mill-isqof tal-post, qabel ma tkun tag]mel direttament mis-Santa Sede.

Lanqas fi\-\mien meta I-]sieb ta' l-emigranti ma kienx qed jo]loqlu ]lief problemi, De Piro xorta wa]da ma riedx jabbandunah. Hu baqa' jemmen li l-ewwel pass kellu jkun fost il-maltin li jitbieg]du minn art twelidhom. Madankollu, li\-\g]a\ag] tieg]u, De Piro ried ifissrilhom b'mod `ar li I-missjoni kellha tkun f'mo]]hom fis-sens s]i] tag]ha. ll-vot tal-missjoni ma kien jonqos qatt: lanqas meta I-weg]diet kienu jsiru privatament biss. ll-]e[[a lejn il-missjoni xtaqha tibqa' tikber b'kull mezz possibbli. Imma I-Fundatur intelaq g]al kollox f'idejn Alla, u ]allieh imexxih.

{u\eppi De Piro ssaffa b]alma d-deheb jissaffa fin-nar. Tant ]ass it-toqol tas-slaleb b'mod li f'\og]\itu hu ]abat jiddubita jekk l-ideal tieg]u kienx sejjer jibqa' fil-fantasija tieg]u biss. ll-provi tal-mard kienu kiddewh ]afna u bilkemm ma [arrfuhx. Aktar milli ka\ ta' skora[[iment, kienet I-impossibilta' fi\ika li, biex nitkellmu ta' bnedmin li a]na, kienet sejra tkissirlu u [[iblu fix-xejn il-]olm sabi] ta' \g]o\itu. Esperjenza xi ftit qarsa [eg]litu jitlaq kull xewqa ta' spe`jalizzazjoni fl-istudju li, g]alkemm ming]ajr ambizjoni ta' glorja, hu kien I]ossu mi[bud lejh. Kien \mien meta ma kienx jaf kellux ifiq g]al kollox minn dak il-mard tas-sider li fil-bidu tas-seklu g]oxrin tant kienu g]adhom jib\g]u minnu.

Qawl malti jg]id: "G]in ru]ek u Alla jg]inek". {u\eppi De Piro emmen dejjem f'din il-verita', u ma ]alla l-ebda okka\joni ta]rablu meta kellu b\onn jg]in ru]u. Fit-tbatijiet tal-mard, hu ma naqasx li jfittex tobba, kura, u sptarijiet biex jasal g]all-fejqan. Aktar tard, biex jil]aq I-ideali tieg]u. De Piro fittex ukoll I-g]ajnuna tal-]bieb. U I-]bieb tieg]u ma kenux bnedmin komuni. Mons. De Piro kien jaf kif jasal sa g]and il-Papa permezz ta' Kardinali, lsqfijiet, u membri tal-Kongregazjonijiet Rumani. 'Il quddiem g]ad narawh kif kien jasal g]and Gvernaturi u Prim Ministri anki direttament. ll-mezzi li u\a kienu dejjem le[ittmi, anki jekk xi drabi kienu wkoll tant diplomati`i. Hu qatt ma nqeda bil-flus li nafu li ma kenux jonqsuh; imma ma naqasx li jonfoh lil dak li jkun bi ftit tif]ir li kien skond il-verita'. L-g]anijiet tieg]u kienu dejjem qaddisa u ispirati mill-kobor ta' m]abbtu lejn kull bniedem, u lejn kull min kien fil-b\onn.

Min-na]a I-o]ra, {u\eppi De Piro, mhux biss qatt ma nqeda bil-po\izjoni tieg]u biex jirba] xi]a[a g]alih, imma [ara wkoll li g]amel e\attament il-kuntrarju. Sa minn \g]o\itu, hu xtaq iwarrab dawk id-dinjitajiet li I-po\izjoni tieg]u ta' nobbli kienet tag]tih. ls-sa`erdozju kien I-ideal g]oli ta' ]ajtu; imma ma fittixx id-dinjitajiet li setg]u jintrabtu ma' I-istess ]ajja ta' qassis. Minkejja dan, kif il-Mulej g]olla dejjem i`-`kejknin, hekk ukoll g]o[bu jg]olli lil {u\eppi De Piro. F']ajtu lilu mlewh b'tant uffi``ji ta' [ieh b'mod li, aktar milli ntefa] bihom, hu ]ass it-toqol tag]hom. Hu refag]hom b]alma wie]ed jerfa' salib li jibg]atlu I-Mulej, u ma jkunx jista' je]les minnu. Imma refag]hom ukoll b'im]abba kbira g]aliex f'kull uffi``ju g]amel kull ma kien possibbli g]alih, anki jekk sin`erament kien jemmen li kien mg]obbi aktar milli kien jifla] i[orr.

Kien f'\g]o\itu stess li hu g]a\el b]ala I-mottu ta' ]ajtu I-kelmiet evan[eli`i: "Mg]allem, jien nimxi warajk kulfejn inti tmur". l\-\g]o\ija kienet g]al De Piro b]all-]mura ta' filg]odu li t]abbar id-dawl tal-jum. Meta I-Arcisqof Pietru Pace ]ajru g]all-Akkademja, {u\eppi De Piro wera li ma xtaqhiex biex

ma jkollux g]alfejn jintefa]. Imma hu kien ukoll lest li jbaxxi rasu, u jg]id "iva" li kieku s-superjuri tieg]u g]afsu fuqu, u sfurzawh biex imur. Dan kien ka\ li rrepeta ru]u kontinwament tul ]ajtu kollha. Ma riedx isir Monsinjur, imma a``etta li jsir biex jobdi lill-Ar`isqof. Hu ma xxennaqx g]al uffi``ji fid-djo`esi, imma a``ettahom biex jag]ti s-servizz tieg]u. Ma fittex qatt it-tmexxija ta' I-lstituti li t]allew f'idejh; imma laqag]hom minn idejn Alla b]ala grazzji li offrewlu okka\jonijiet ta' [id kbir. Hu xtaq jitlaq kollox, u jg]ix ta' sempli`i reli[ju\ flimkien mal-membri tas-So`jeta' `kejkna ta' San Pawl. Imma s-superjuri lanqas biss ma kienu jo]olmu li j]alluh jag]mel dan. Mons De Piro baxxa rasu u, skond il-mottu ta' ]ajtu, mexa tassew minn kulfejn Kristu sejja]lu biex jg]addi.

Il-mottu li Mons. De Piro qieg]ed g]as-So`jeta' li waqqaf jixba] ]afna 'l dak li hu kien g]a\el g]alih innifsu. Hu ta bidu g]ar-regoli tas-So`jeta' billi qieg]ed l-ewwel vers tas-salm 126: "Jekk il-Mulej ma jibnix id-dar, g]alxejn jit]abtu l-bennejja". L-isforzi tal-bniedem ma jiswew g]aIxejn jekk il-Mulej ma jnewwilx idejh ]alli jsa]]a] eg]mil il-bniedem. G]alhekk, De Piro qies li, kemm hu kif ukoll kull membru tas-So`jeta' tieg]u, g]andhom imorru fejn isej]ilhom il-Mulej. Fl-opri kbar jew `kejknin tag]hom, huma ma g]andhomx ikunu ]lief b]al strumenti li I-Mulej jag]\ilhom biex jag]mel u\u minnhom. Jekk I-opri jkunu tag]hom biss u kif jixtequhom huma, ma jkunux bnew ]lief fuq ir-ramel, u I-opra dg]ajfa tag]hom ti[[arraf ma' l-ewwel buffura ri].

ls-So`jeta' Missjunarja ta' San Pawl ma kenitx ]lief wa]da mill-opri tal-]ajja ta' De Piro, anki jekk I-aktar importanti. Kienet I-opra li ]olomha u pprepara ru]u g]aliha, aktar milli g]al kull o]ra. Kienet g]alih b]ala mezz biex wettaq opri o]rajn. G]ad naraw 'il quddiem il-kobor ta' I-opra karitativa ta' Mons. De Piro. Din I-opra kienet kbira g]aliex hu kien konvint li ma satax jag]mel kollox wa]du. Mieg]u g]aqqad o]rajn biex ja]dmu fil-g]alqa tal-Mulej. lx-xog]ol ma jiqafx lanqas bil-mewt tal-membri g]aliex warajhom ji[u o]rajn li jkomplu I-opra tag]hom. Hu beda opra ta' m]abba li ma ting]alaqx fi`-`okon tal-g\ira tag]na.

Il-bniedem jipproponi u Alla jiddisponi. Dan ukoll deher kontinwament fil-]ajja ta' Mons. De Piro, u f'kull opra tieg]u. Hu ppro[etta ]a[a; imma `-`irkustanzi wrew li x-xewqat tieg]u ma setg]ux ise]]u kif riedhom. Minkejja dan, il-fatt stess li kien Alla li ddispona minn ]ajtu nissel fih sens ta' fara[ kbir. Sa minn \g]o\itu hu ma kienx jitlob ]lief g]al dan: li jag]raf ir-rieda ta' Alla. Meta beda joqrob dejjem i\jed lejn dan, Mons. De Piro kellu l-qalb tieg]u mfawra bil-fer]. In-niket ma satax i[arrfu i\jed g]ax kellu lejn min jerfa' ]arstu u fejn ifittex il-kenn tieg]u. Meta qorob il-lejl tal-]ajja tieg]u, Mons. De Piro kellu tassew g]ax jittama f'dak li Alla jwieg]ed lil dawk li j]obbuh. Il-]ajja tieg]u kienet kollha g]all-Mulej, u I-[id li g]amel ma sar qatt g]al wi`` in-nies. Imma Alla li jrid ming]andna li na]bu jdejna meta nag]mlu I-[id, irid ukoll li I-opri tat-tajbin jidhru sabiex a]na fil-bniedem t'Alla naraw il-mudell tag]na, u nsibu g]ajnuna biex naqbdu triqtiia u nibqg]u mexjin ]alli niltaqg]u minn din id-dinja ma' Dak li m]abbtu timliena b'kull fer].

TMIEM TA' L-EWWEL VOLUM